Święto Narodowe Trzeciego Maja – uznawane już od 5 maja 1791 r. – ustanawiano dwukrotnie po raz pierwszy w 1919 r., po raz drugi w 1990 r. Ten dzień (od 1920 roku) to także Święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski. Dwa kraje celebrują 3 Maja jako Święto Narodowe: Polska i Litwa.
Wiwat Maj, Trzeci Maj
3 maja to święto obchodzone w rocznicę uchwalenia przez Sejm Czteroletni pierwszej polskiej Konstytucji, które nastąpiło 3 maja 1791 r. Niestety, święto zostało zakazane, w czasie kiedy Polska została podzielona i rządzona przez zaborców (przez 123 lata). Osoby próbujące je obchodzić, były karane więzieniem lub zsyłką.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1919 roku święto zostało ponownie ustanowione i obchodzone przez całe 20-lecie międzywojenne. Podczas okupacji hitlerowskiej (przez 5 lat) nie było możliwości świętowania. Natomiast w 1951 roku, po zakończeniu II wojny światowej, władze komunistyczne zakazały publicznych obchodów majowego święta.
W 1981 r. podczas odwilży związanej z powstaniem NSZZ Solidarność święto zostało ponownie zorganizowane. Jednak podczas stanu wojennego w 1982 r. nie było to możliwe.
W 1990 roku, wraz z przywróceniem demokracji w Polsce, Trzeci Maj został ponownie ustanowiony jako Dzień Wolny od Pracy i Święto Narodowe (poprzez ustawę z 6 kwietnia). W Warszawie obchody tego święta odbyły się na Placu Zamkowym z udziałem prezydenta RP, generała Wojciecha Jaruzelskiego, który jeszcze kilka lat wcześniej, jako przewodniczący Rady Państwa, nakazywał tłumienie 3-majowych obchodów.
W kościele katolickim w Polsce 3 maja to Święto Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski ustanowione przez papieża Benedykta XV w 1920 r. na prośbę polskich biskupów po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Tradycyjnie odbywają się tego dnia msze święte i uroczystości z nim związane.
Mimo iż 3 maja jest dla Polaków dniem (ustawowo) wolnym od pracy, to dla katolików nie jest świętem nakazanym. Dlatego katolicy nie mają obowiązku uczestniczenia 3 maja we Mszy Świętej.