Sztuka wychodzenia z opresji. Wywiad z Pawłem Ziemlewiczem

Osiągnął 4. stopień dan, mimo że zaczął trenować dopiero w wieku 21 lat. Gdy poczuł, że aikido to jest to, otworzył w Mławie szkołę i zaczął uczyć innych. W jego klubie Hidokan Dojo trenują cztero- i siedemdziesięciolatki. O tym, dlaczego nie ma zawodów aikido, co to jest kyu i dlaczego warto zabrać czasem dziecku tablet, rozmawiamy z Pawłem Ziemlewiczem, mławianinem, instruktorem sztuk walki.

Podobno nie od aikido zacząłeś swoją przygodę ze sportem?

Faktycznie. Jeszcze jako chłopak należałem do klubu Piotra Olszewskiego. Tam trenowaliśmy i poprawialiśmy kondycję – biegaliśmy po lesie, ćwiczyliśmy i pojawiały się też elementy mieszanych sztuk walki. Z dużym sentymentem to wspominam. Potem przez jakiś czas chodziłem na treningi taekwondo. Po szkole średniej zacząłem naukę w Olsztynie i tam poznałem swojego przyszłego nauczyciela aikido. Prowadził z nami zajęcia z samoobrony i kiedyś sam mi zaproponował, żebym przyszedł do niego na trening. Któregoś dnia się zebrałem, pojechałem, spróbowałem i… zostałem. Tomasz Krzyżanowski, który ma 6. dan, jest świetnym instruktorem, świetnym człowiekiem i zawdzięczam mu bardzo dużo.

Byłeś już wtedy dorosły?

Zacząłem trenować naprawdę późno, miałem 21 lat.

A mimo to udało ci się osiągnąć 4. dan, stopień, który ma zaledwie kilkadziesiąt osób w Polsce.

W aikido są dwa rodzaje stopni: uczniowskie i mistrzowskie. Uczniowskie to są tzw. kyu i one idą w dół. Dzieci zaczynają od 14. kyu, dorośli od 7. Z dan jest odwrotnie, numeracja idzie w górę i kończy się na 8. dan. Ja na pierwszy dan zdałem po pięciu latach treningów, na drugi po kolejnych trzech, znów po trzech na trzeci, a czwarty otrzymałem dwa lata temu – w sumie po 17 latach. Egzamin na 4. dan jest egzaminem autorskim. Przygotowuje się techniki, swoje układy. Ma się swoich uke, partnerów do pomocy.

Czyli przeciwników?

Właśnie nie. W aikido nie ma przeciwników, ponieważ nie ma ataków. To jest sztuka defensywna. Nie chodzi o to, żeby wygrać, ale żeby umieć się obronić w razie konfrontacji i wyjść z opresji. To nie jest dyscyplina sportu, nie ma zawodów. Dla dorosłych są seminaria, na które jeździmy, żeby doskonalić swoją technikę, swoje ciało, umysł. Często z Japonii przyjeżdżają znani mistrzowie, dlatego te szkolenia pod względem technicznym są na bardzo wysokim poziomie.

Federacji aikido w Polsce, tak jak w innych sztukach walki, jest kilka. Wszystkie są w Japonii – kolebce aikido – „uznawane”?

Są dwie federacje tam rozpoznawalne – my, czyli AAI Polska i Polska Federacja Aikido.

Stopnie w aikido wiążą się to z kolorami pasów?

Dla dorosłych są tylko dwa rodzaje pasów – białe i czarne. Białe dla uczniów i czarne dla mistrzów. W niektórych sztukach walki nakleja się belki, ale u nas tego nie ma. Od drugiego kyu mamy hakamy, czarne japońskie spodnie.

Cały czas trenujesz, ale też sam jesteś trenerem czyli sanseiem.

Gdy skończyłem szkołę w Olsztynie założyłem grupę w Mławie. Powoli było coraz więcej osób, wspólnie trenowaliśmy. Zdecydowałem się zrobić uprawnienia instruktorskie, potem pedagogiczne i zacząłem szkolić również dzieci. I teraz to jest moja pasja, praca i hobby. Czerpię z tego ogromną satysfakcję i przyjemność.

Podobno naukę można zacząć w wieku czterech lat? Nie za wcześnie na sztuki walki?

Praca z dorosłymi i z dziećmi to są różne koncepcje treningu. Są inne techniki. Wszystko jest uzależnione od wieku. Z takimi maluchami jest więcej zabaw ruchowych, gier, przewracania się. Aikido jest dla dzieciaków świetne pod każdym względem. Często jako rehabilitacja jest zalecane przez lekarzy ortopedów i nie tylko, na przykład przy skoliozie, płaskostopiu, słabych mięśniach. Poprawia szybkość, gibkość, dynamikę, wytrzymałość. Pierwsze efekty są widoczne już po kilku miesiącach treningów. Rodzice często sami nie wierzą w to, ile ich dziecko jest w stanie się nauczyć i jakie postępy zrobić. Z kolei niektórym wydaje się, że co to za sztuka zrobić przewrót. Dlatego co jakiś czas organizuję wspólne zajęcia dla rodziców i ich dzieci i po nich wszyscy już wszyscy doceniają, to co ich pociecha potrafi.

Zastanawiam się, czy dzieci nie demotywuje fakt, że w aikido nie mogą ze sobą rywalizować, że nie jeżdżą na zawody i nie mogą pochwalić się medalami?

Wręcz przeciwnie. Przecież nie jest powiedziane, że dziecko wygra i ten medal zdobędzie. Często przegrana powoduje, że dzieci w innych dyscyplinach rezygnują z dalszych treningów czy ćwiczeń. Najmłodsi szybko się zrażają, zwłaszcza, gdy im coś nie wychodzi. Staramy się pokazać, że nie zawsze walka jest dobrym rozwiązaniem. Bardzo uczulam na to swoich uczniów, zwłaszcza w wieku szkolnym, bo oni często potrafią „się złapać”. Dzieci też mają stopnie kyu w swoich kategoriach wiekowych, mają też kolory pasów i zdobywają je, gdy widzę, że są już do tego dobrze przygotowane.

Widzisz różnice w podejściu do nauki i treningów między dziećmi, które teraz trenujesz, a tymi, które uczyłeś 10 lat temu?

Ogromną! Kiedyś zdecydowanie chętniej ćwiczyły. Garnęły się wręcz do takich rzeczy. Teraz trzeba je namawiać, przekonywać. Mają gorszą koordynację, ogólnie są mniej sprawne. Oczywiście nie wszystkie. Ale coraz więcej jest takich, które potrzebują dużo uwagi, dużo czasu. Nie możemy naciskać, żeby nie zniechęcić.

Komputery i tablety zrobiły swoje?

Obawiam się, że tak. Skończyła się „moda” na zabawę na podwórku, na bieganie z rówieśnikami i niestety są tego skutki.

A dziewczyny chętnie ćwiczą?

Muszę powiedzieć, że to też się zmienia. Są coraz bardziej ambitne, mają większy „power”, często potrafią bardziej się skupić od chłopaków.

Aikido można trenować od czterech lat, a jest jakaś górna granica wieku?

Nie ma. Miałem ucznia dobiegającego 70 lat i doskonale sobie radził. A treningi zaczął po 60. W każdym wieku warto jest się ruszać.

Mławianie coraz częściej stają na podium zawodów w MMA czy w jiu jitsu. Nasze miasto sztukami walki stoi?

Zdecydowanie. Jest klub Grappling Team Mława oraz klub Husaria Team Mława brazylijskiego jiu jitsu…

… którego założycielem jesteś.

Tak, jiu jitsu w międzyczasie też trenowałem, mam nawet niebieski pas. Nie wykluczam powrotu do treningów. Ale potem skupiłem się na aikido, teraz trenerem jest tam Michał Wodowski. Cały czas współpracujemy, podobnie jak z Krystianem Bielskim z Grappling Team Mława. Wszyscy wspieramy się, kumplujemy i w każdej sytuacji możemy liczyć na siebie i na swoją pomoc.

Czego mogę ci życzyć?

Na pewno 5. dan w aikido oraz wyjazdu do Japonii.

Rozmawiała Urszula Adamczyk

Wywiad ukazał się również w październikowym numerze kwartalnika „Mława Life” – magazynu wydawanego przez portal „Nasza Mława”.
Czasopismo dostępne jest m.in. w naszej redakcji przy Alei Piłsudskiego 5a w Mławie (budynek biura nieruchomości) oraz w Miejskiej Bibliotece Publicznej.