Uprawa warzyw stawia przed rolnikiem wysokie wymagania dotyczące zapewnienia roślinom optymalnych warunków rozwoju. Celem podejmowanych działań jest nie tylko uzyskanie wysokich plonów, ale też stymulowanie rozwoju określonych części rośliny, uznawanych za konsumpcyjne lub produkcyjne. Równie cenna jak wielkość bulwy ziemniaka jest procentowa zawartość skrobi w niej. Osiągnięcie najlepszych efektów umożliwia odpowiednie nawożenie.
Nawozy mineralne i ekologiczne jako sposób na optymalizację warunków glebowych
Gleba stanowi najważniejsze środowisko, od którego jakości i składu zależy sukces uprawy. Większość warzyw ma pod tym względem wysokie wymagania, zarówno w odniesieniu do pH, jak i dostępności składników pokarmowych czy wilgotności. Biorąc pod uwagę, że zawartość wody w kapuście wynosi 90%, a w ogórkach, pomidorach i cukinii – 95%, uzyskanie dorodnych plonów na suchych glebach praktycznie jest niemożliwe. Podobną rolę odgrywają składniki mineralne. Bez względu na gatunek czy odmianę warzyw potrzebują one niezbędnego zestawu makroelementów, które zawierają nawozy NPK. Azot (N), fosfor (P) i potas (K) są niezbędne do przebiegu fotosyntezy – najważniejszego procesu metabolicznego, dzięki któremu roślina żyje, rośnie i się rozwija.
Wieloskładnikowe nawozy mineralne uzupełniają nawozy ekologiczne, czyli obornik, gnojówkę i rośliny zielone. Każdy z zastosowanych wariantów dostarcza do gleby zestaw określonych składników, niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin oraz ich ochrony przed warunkami zewnętrznymi. Zapewnienie optymalnych warunków dla danego gatunku wymaga jednak wiedzy i starannego doboru preparatów, tak aby wzajemnie się uzupełniały i wzmacniały swoje działanie.
Warto bowiem wiedzieć, że niektóre mikro- i makroelementy dawkowane w nadmiarze mogą również szkodzić uprawom. Przykładem nadmierne nawożenie azotem, które wydłuża okres wegetacji roślin i opóźnia wydawanie owoców. W przypadku pomidorów czy ogórków może to przynieść konsekwencje w postaci bardzo małych zbiorów.
Rola nawożenia w uprawach warzyw
Podstawową rolą, jaką w uprawie warzyw pełni nawożenie, jest optymalizacja warunków glebowych. Jej celem jest przede wszystkim:
- uzupełnienie niedoborów mikro- i makroelementów znajdujących się w naturalnym środowisku glebowym,
- dostarczenie roślinom substancji niezbędnych do rozwoju całej rośliny (produkcja biomasy) oraz jej pożądanych części (bulwy ziemniaka, owoce pomidora, kwiaty kalafiora),
- stymulowanie rozwoju pożądanych cech roślin warzywnych takich jak wybarwienie (pomidor), zawartość skrobi (ziemniaki), cukru (burak cukrowy) itp.,
- wzmocnienie i uodpornienie roślin na różne zagrożenia biologiczne i środowiskowe (stres suszy czy temperaturowy, szkodniki, choroby).
Nawożenie powinno być realizowane na podstawie planu opracowanego dla danego gatunku warzywa oraz z uwzględnieniem początkowego stanu gleby. Informacje o jej składzie można uzyskać, przeprowadzając odpowiednie testy jeszcze przed siewem czy sadzeniem. Kalendarz powinien uwzględniać zarówno zasilanie przedsiewne, doglebowe, jak i nawożenie dolistne kapusty, buraków czy ziemniaków preparatami o pożądanym składzie w ściśle dobranych dawkach.
