Promieniowanie ultrafioletowe wpływa negatywnie na wygląd i jakość naszej skóry, jest przyczyną zmian pigmentacyjnych, nowotworów, uszkadza wzrok oraz struktury DNA. Z drugiej strony, jest niezbędne do życia, odpowiednio dawkowane poprawia naszą formę fizyczną i psychiczną, aktywuje syntezę witaminy D3, a także łagodzi przebieg wielu chorób dermatologicznych.
Aby bezpiecznie i w sposób świadomy korzystać z kąpieli słonecznych, musimy wiedzieć jak skutecznie przeciwdziałać niekorzystnym zmianom. Promieniowanie UVA przenika do skóry właściwej, a nawet głębiej – do tkanki podskórnej, uszkadzając włókna kolagenowe oraz sprężyste, co skutkuje spadkiem elastyczności, zmarszczkami i przebarwieniami. Promienie UVA przenikają przez szkło i chmury odpowiedzialne są również za odczyny fototoksyczne oraz fotoalergiczne.
Promieniowanie UVB przenika przez naskórek, do komórek warstwy podstawnej, uszkadzając je, w efekcie prowadzi to do zmian przednowotworowych. Posiada silne właściwości rumieniotwórcze – do oparzeń słonecznych włącznie. Podstawowym mechanizmem ochronnym funkcjonującym w naszej skórze, który ma na celu ochronić głębiej usytuowane tkanki, jest mechanizm pigmentacyjny opierający się na produkcji melaniny.
Krem czy avokado?
Niezwykle ważnym aspektem jest dobór odpowiednich – wysokiej jakości – kosmetyków fotoprotekcyjnych, zabezpieczających naszą skórę przed promieniowaniem UVA i UVB. Kremy i balsamy muszą być trwałe i nie powinny podrażniać skóry. Grupa tych kosmetyków ma za zadanie pochłaniać, odbijać oraz rozpraszać promieniowanie ultrafioletowe. Filtry fizyczne – inaczej mineralne działają na zasadzie odbicia promieniowania od powierzchni skóry, najczęściej spotykane to tlenek cynku i ditlenek tytanu. Mogą być stosowane u małych dzieci oraz u osób z cerą bardzo wrażliwą i alergiczną.
Filtry chemiczne – chronią skórę przez pochłanianiem promieniowania, długo utrzymują się na skórze i są wodoodporne. U dzieci można je stosować po ukończeniu 2 roku życia.
Filtry naturalne – zaliczamy do nich: masło Shea, masło kakaowe, kit pszczeli, wyciąg z aloesu czy awokado. W niewielkim stopniu chronią skórę przed promieniowaniem, jednak wpływają bardzo korzystnie na jej kondycję i spowalniają procesy starzenia. Najlepsze ochronne preparaty powinny zawierać w swym składzie połączenie różnego rodzaju filtrów. Chcąc chronić skórę w jeszcze wyższym stopniu należy zwrócić uwagę na antyoksydanty czyli przeciwutleniacze, które skutecznie neutralizują wolne rodniki powstające podczas nadmiernej ekspozycji na słońce.
Do grupy antyoksydantów należą witamina C,E, kwas ferulowy, flawonoidy, ubichinon i beta-karoten. Substancje te głęboko penetrują warstwy skóry i tam się kumulują chroniąc je i zapobiegając mutacjom. Filtry powinny być aplikowane 20 minut przed ekspozycją na słońce. Aplikację należy powtarzać wielokrotnie w ciągu dnia co 2-3 godziny. Słońce jest nam niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, dawkowane z umiarem poprawia nasze samopoczucie i pobudza wydzielanie hormonów, dla tego tak ważna jest wiedza, rozsądek i umiar, aby zachować na długie lata – zdrowie, urodę i wspaniały humor.
Iwona Pogorzelska / Instytut Feniks Mława
