Stan wyjątkowy – czym jest i czy może zostać ogłoszony w Polsce z powodu zagrożenia koronawirusem? Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej normuje trzy stany nadzwyczajne, tj. stan wojenny, stan wyjątkowy oraz stan klęski żywiołowej.
Stany te mogą zostać wdrożone w sytuacji, kiedy po przekroczeniu granic „zwykłych”, powszechnych zagrożeń pojawia się stan szczególnego zagrożenia, które obejmuje obszar całego kraju lub jego znacznej części.
Wprowadzenie jednego ze stanów nadzwyczajnych ingeruje w sferę konstytucyjnie chronionych praw i wolności obywatelskich, jak również zmienia dotychczasowy porządek w systemie władzy publicznej.
Motywując się realnym zagrożeniem epidemiologicznym związanym z wirusem COVID-19 dnia 12 marca 2020 r. o godzinie 6:00 na mocy decyzji Premiera Petera Pellegrini Słowacja ogłosiła wprowadzenie stanu nadzwyczajnego. Jego ogłoszenie traktowane jest jako działanie mające zredukować zagrożenie życia, zdrowia, mienia oraz złagodzenie i minimalizacje skutków zarażenia wirusem.
Jeżeli grono osób zainfekowanych będzie się powiększać, realne może okazać się ogłoszenie na terenie Polski stanu wyjątkowego, wprowadzonego w myśl zasady wyjątkowości, która określa, iż na taką decyzję wpływ będzie mieć rzeczywisty i szczególny rodzaj zagrożenia, wobec którego zaradzić nie można zwykłymi środkami przewidzianymi w Konstytucji RP.
Wprowadzenie stanu wyjątkowego nastąpić może na mocy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wydanego na wniosek Rady Ministrów.
Stan wyjątkowy obejmować może całe terytorium państwowe lub jego część. Wprowadzany jest wyłącznie na czas oznaczony – do 90 dni i tylko raz za zgodą Sejmu może być przedłużony – na czas nie dłuższy niż 60 dni.
W czasie trwania stanu wyjątkowego podejmowane są działania, których intencją jest najszybsze przywrócenie normalnego funkcjonowania państwa tj. usunięcie sytuacji szczególnego zagrożenia.
Jeżeli zostanie wprowadzony stan wyjątkowy, będziemy musieli liczyć się z ograniczeniem naszych wolności i praw, których charakter winien odpowiadać intensywności zagrożeń będących powodem jego zastosowania.
AUTOR: adw. Barbara Pogorzelska
